3-5-2 FORMASYONU : GÜÇLÜ VE ZAYIF YÖNLERİ

Futbol formasyonları yıllar içinde büyük ölçüde evrim geçirdi. 20. yüzyılın ilk yarısında, baskın sistem hücum odaklı W-M Formasyonu idi, ancak bu günlerde son derece nadirdir. Milenyuma yaklaşan on yılda, çoğu Britanyalı takım tarafından kullanılan formasyon 4-4-2 idi. Her şey sürekli gelişiyor ve son on yılın en önemli futbol gelişmelerinden biri, takımların arkada 3 oyuncuyla oynamasının yükselişidir. Peki, bu tam olarak ne anlama geliyor? Bu makalede, bu soruya cevap vereceğiz ve 3-5-2 formasyonuna odaklanarak, önemli güçlü yönlerini, zayıf yönlerini ve kullanım alanlarını inceleyeceğiz.

3-5-2 formasyonu, sahada nasıl oynandığını anlamak için belirli bir yapıya sahiptir. Arjantinli teknik direktör Carlos Bilardo, bu sistemi geliştiren kişi olarak kabul edilir. 1986 Dünya Kupası'nı kazanan ünlü Arjantin takımının menajeri olarak, bu formasyonu, yıldız oyuncu Diego Maradona'nın yararlanabileceği alanlar yaratmak amacıyla geliştirdi. Aynı zamanda, 3-5-2 formasyonu güçlü bir savunma istikrarı sunmak için tasarlanmıştır. Arjantin'in başarısı, bu formasyonun ne kadar etkili olabileceğini gösterdi ve günümüzde hala kullanılmaya devam etmesi de bunun bir kanıtıdır.

3-5-2 formasyonu pratikte şu şekilde işler:

1. Üçlü Savunma: Arka hatta üç savunma oyuncusu bulunur, bu oyuncular genellikle stoperlerdir. Bu yapı, savunmanın merkezini güçlendirir ve takımın savunmada daha kompakt olmasına olanak tanır.

2. Beş Orta Saha: Orta sahada beş oyuncu bulunur, bu oyuncuların ikisi kanat bekleri olarak görev yapar. Kanat bekleri, hem savunma hem de hücum görevlerini üstlenir, bu nedenle sahada ileri geri yoğun bir şekilde çalışırlar. Orta sahadaki üç oyuncu ise topa sahip olma ve oyun kurma işlevlerine odaklanır.

3.İki Forvet: İleri hatta iki forvet oyuncusu bulunur. Bu oyuncular, savunmanın arkasına sarkarak gol pozisyonları yaratmaya çalışır ve genellikle rakip savunmayı zor durumda bırakır.

Bu yapı, hem hücumda esneklik sağlarken hem de savunmada sağlam bir yapı sunar. Orta saha oyuncularının çok yönlülüğü ve kanat beklerinin ileri geri koşuları, takımın oyun temposunu ve kontrolünü arttırır.

Bu diziliş, modern bir üçlü savunma ile başlar. Bu üç merkez savunmacı, iki kanat beki (sol kanat beki ve sağ kanat beki) tarafından desteklenir ve bu kanat bekleri, takım derin savunma yapıyorsa geri çekilip bir beşli savunmanın parçası haline gelebilirler. Genellikle, bu kanat bekleri, aralarında 3 merkez orta saha oyuncusu bulunan 5 kişilik bir orta sahanın en geniş kısmını oluştururlar. Bu merkez orta saha oyuncuları farklı şekillerde organize edilebilir; bazen düz bir üçlü olarak dizilirken, diğer durumlarda bir merkezi defansif orta saha oyuncusu daha derinde oturabilir ve başka bir yerde iki CDM (defansif orta saha) stoperleri korurken, bir CAM (ofansif orta saha) önlerinde daha yaratıcı bir oyun sunabilir. Son olarak, 3-5-2 hücumda bir ortaklık kullanır. Bu iki forvet, rakibin dört kişilik savunmasına baskı yaparak topu ileri alanlarda kazanabilir ve arkasındaki akıcı orta saha ile sorunsuz bir şekilde bağlanabilir.

3-5-2 formasyonunun güçlü yönleri neler?

3-5-2 dizilişinin en önemli güçlü yönlerinden biri, sağladığı esnekliktir. Bu esneklik, büyük ölçüde kanat beklerinden kaynaklanır. Kanat bekleri, savunma, orta saha ve hücum arasında kolayca geçiş yapabilirler ve bu rolde oldukça kritik bir öneme sahiptirler. Genellikle, rollerinin hücuma yönelik olma eğilimi vardır ve Chelsea'nin sağ kanat beki Reece James gibi oyuncuların sağladığı hücum genişliği durdurulması son derece zor olabilir. 4-3-3 dizilişinden farklı olarak, beklerin hücuma çıkması savunma alanlarında çok fazla boşluk bırakmaz çünkü arka tarafta ekstra koruma sağlayan 3 merkez savunmacı bulunmaktadır.

3-5-2, sahanın çeşitli bölgelerinde sayısal üstünlük oluşturmaya imkan tanıdığı için topa sahip olma konusunda da harika olabilir. Üç merkezi orta saha oyuncusuyla, bu diziliş orta saha mücadelesini domine etmek için idealdir ve bu bölgelerde gerçek akıcılık anları yaratma fırsatları da sunar. Örneğin, bir merkez defans oyuncusunun topu alarak orta sahaya doğru ileri çıkması, rakibin sayıca az kalmasına ve kimin kimi marke etmesi gerektiği konusunda kafa karışıklığına neden olması nadir değildir. Yeni Premier Lig'e terfi eden Sheffield United, 2019-20 sezonunda bu üst üste binen stoperler tekniğini büyük bir etkiyle kullanarak 9. sırada tamamladı.

Bu, 3-5-2 dizilişinin hücum organizasyonlarında sunduğu birçok varyasyondan biridir. Arka üçlünün topu sahanın ortasından veya kanatlar üzerinden ilerletmesi mümkündür; burada kanat bekleri, geniş alanlarla taç çizgisine yakın pozisyon alır. Sahanın daha ilerilerinde, iki forvet oyuncusu tarafından sağlanan ek esneklik, onların orta sahaya geri dönüp oyun kurucularla bağlantı kurmalarına olanak tanır veya iki merkez defans oyuncusuna karşı oynuyorlarsa, sıkı 1'e 1 durumlarda baskı yaparak tam bir karmaşa yaratabilirler.

3-5-2 dizilişinin zayıflıkları nelerdir?

Bu sistem kusursuz gibi görünebilir; ve doğru oynandığında ve mükemmel şekilde yönetildiğinde, 3-5-2 dizilişi tüm kutuları işaretler. Ancak bahsedilmeye değer birkaç zayıflık vardır. Örneğin, orta saha, özellikle kanat bekleri daha kompakt hale gelirse, sıkışma riski taşır. Ve eğer bu ağır orta saha rakip tarafından aşılırsa, takımlar kontra ataklara karşı savunmasız hale gelebilir ve arka üçlü 1'e 1 savunma durumlarıyla karşı karşıya kalabilir.

Diğer bir potansiyel zayıflık ise, takımınızın kanat bekleri çok fazla ileri çıkar ve enerjilerinin çoğunu hücuma odaklarlarsa, arkalarında boşluklar bırakılabilir ve geniş pozisyonları savunmak zorlaşabilir. Bu, esasen bu sistemin, rollerinin ne olduğunu gerçekten iyi anlayan, iyi eğitilmiş, disiplinli oyunculara oldukça bağımlı olmasından kaynaklanmaktadır. Bu, ciddi bir antrenman gerektiren ileri düzey bir formasyondur ve bu nedenle oyunun elit seviyesinde en yaygın olanıdır. 3-5-2'nin uygulamadaki en iyi örneklerine bakalım.

3-5-2'nin etkili olması nasıl durdurulur?

İyi hazırlanmış, son derece organize bir 3-5-2 sistemine karşı savunma yapmak zor olabilir. Ancak bu imkansız olduğu anlamına gelmez. Rakibin bu dizilişi kullanacağını bildiğiniz bir oyuna yaklaşmanın farklı yolları vardır. Makalenin bu bölümünde size bazı yararlı yöntemleri anlatacağız.

4-2-3-1 dizilişi takımınıza rekabet avantajı sağlayabilir ve 3-5-2'nin bölgesel savunma sisteminden yararlanmanıza yardımcı olabilir. Bu, yüksek kaliteli pas ve hareket kullanarak rakibi bir yandan diğer yana hareket ettirerek elde edilir. 3-5-2 ile mücadelenin önemli bir kısmı, üzerine inşa edildiği konumsal akışkanlığı eşleştirmek ve bu esnekliği hücum alanlarında aşırı yüklemeler oluşturmak için kullanmaktır.

Ve eşleşme konusuna gelince, 3-5-2'ye karşı dizilişte en popüler yaklaşımlardan birinin takımınızı aynı şekilde yapılandırmak olduğunu belirtmekte fayda var. Formasyonu aynalamak, sahanın aynı bölgelerini doldurmanıza ve arka tarafta yedek bir adam bulundurmanıza olanak tanır; ancak bire bir eşleşmek, oynadığınız takımın daha büyük bireysel kaliteye sahip olması durumunda sorun yaratabilir, bu da 1'e 1 mücadelelerde daha zayıf bireyleri istismar edebilecekleri anlamına gelir.

Bir 3-5-2 formasyonuna karşı sorun yaratmanın potansiyel olarak etkili bir yolu, orta sahayı (alanın büyük ölçüde rakibin yoğun orta sahası tarafından doldurulduğu yer) uzun toplar oynayarak geçmeyi denemektir. Topu ileri alanlara hız ve doğrulukla göndermek, arka üçlüyü tehlikeli pozisyonlarda baskı altında bırakabilir ve bu, özellikle topa iyi orta yapan derin oyuncularınız (örneğin kanat bekleri) varsa etkilidir. Dış saldırganlar, kanat beklerinin bu ortaları yapabilmesi için alan yaratmaya yardımcı olabilir, bunu yüksek ve geniş durarak yaparlar.

Ancak, zaman zaman oldukça başarılı olabilen bu taktiğin, esasen topun uzun süreler boyunca rakibe verilmesi gibi bir dezavantajı vardır. Bu durum, iyi disipline edilmiş bir 3-5-2 dizilişiyle karşılaşmanın genel zorluğuyla bağlantılıdır ve bunun zor olabileceğini şimdi fark etmiş olabilirsiniz. Aynı zamanda, bir 3-5-2'nin alan savunma sistemini istismar edebilir ve topu dayandığı ağır orta sahadan uzaklaştırabilirseniz, etkisini azaltmanız mümkün olabilir.

Umarız artık giderek daha popüler hale gelen 3-5-2 dizilişinin sunduğu temel kullanımlar, güçlü yönler ve zayıflıklar hakkında iyi bir fikir sahibi olmuşsunuzdur. Topa hakim olma, fırsatlar yaratma ve aynı zamanda arka tarafta sağlam kalma fırsatları sunması, onu kullanabileceğiniz en güçlü dizilişlerden biri yapmaktadır. Ciddi bir antrenman gerektirir, ancak sağladığı taktiksel ve pozisyonel esneklik göz ardı edilmemelidir. Futbol dizilişinin önemine dair daha fazla rehberlik için, en iyi 9 dizilişi açıklayan rehberimize göz atabilir veya farklı futbol pozisyonları hakkında daha fazla bilgi edinebilirsiniz.

KAYNAK